Erasmus Sarcerius' Pastorale 1559 | C.T. de Groot
Erasmus Sarcerius pastorale 1559 en de vorming van predikanten in de zestiende eeuw.
De vorming van predikanten, het onderscheid tussen christenen en niet-christenen en de rol van de kerk en de gelovigen in het publieke domein zijn de vragen die aandacht krijgen in de bezinning op de organisatie van kerk en geloof. Oude normen en tradities worden hierbij op hun houdbaarheidsdatum bevraagd.
In een vergelijkbare situatie schreef de lutherse theoloog Erasmus Sarcerius zijn Pastorale (1559). In dit handboek doet hij predikanten praktische handreikingen aangaande hun voortgaande vorming, de wijze waarop zij en hun gemeenteleden heilig kunnen leven en de kerk kunnen organiseren en ook hoe zij hun verantwoordelijkheid in de samenleving kunnen vormgeven.
Kerkhistorische studie
In deze kerkhistorische studie met een praktisch-theologische focus laat Kees de Groot zijn analyse van de Pastorale uitlopen op vijfentwintig stellingen waarin hij formuleert wat zowel de kerk en haar leden als theologische opleidingen vandaag van Sarcerius kunnen leren.
Uit het Reformatorisch Dagblad
De organisatie van de kerk, de nascholing van predikanten, het functioneren van de tucht: het zijn onderwerpen die tegenwoordig hoog op de agenda van de kerken staan. In de zestiende eeuw was dat niet anders, ontdekte ds. C. T. de Groot. De lutherse theoloog Erasmus Sarcerius schreef een dik pastoraal handboek voor jonge predikanten. Vol adviezen voor het maken van preken, de bediening van doop en heilig avondmaal en het uitoefenen van de tucht.
Duitse graafschappen als Nassau-Dillenburg en Mansfeld waren nog maar kortgeleden overgegaan naar de Reformatie, dus er was nog een wereld te winnen. Zwakke preken, avondmaalsmijding, dronkenschap – het kwam veelvuldig voor. De Tien Geboden werden massaal overtreden.
„Tijdens kerkvisitaties kwam Sarcerius veel onkunde en misstanden tegen”, zegt ds. De Groot, predikant van de Nederlands gereformeerde kerk in Nunspeet. „Daardoor functioneerde de prediking onvoldoende als een krachtig middel tot het reformeren van het kerkelijk en persoonlijk leven. Om daar iets aan te doen, schreef hij de ”Pastorale”, een soort papieren opleider van predikanten. Sarcerius geeft daarin allerlei praktische adviezen vanuit de Bijbel en de traditie.”
Ds. De Groot, docent predikkunde (homiletiek) aan de Nederlands Gereformeerde Predikantenopleiding (NGP), promoveerde woensdag aan de Theologische Universiteit Apeldoorn op de studie ”Erasmus Sarcerius’ Pastorale (1559) en de vorming van predikanten in de zestiende eeuw” (uitg. Labarum Academic, Apeldoorn).
415 pagina's telt Erasmus Sarcerius Pastorale 1559
